Momenteel heeft naar schatting 20% van de kinderen, die in Nederland naar school, gaan leerproblemen. Deze kinderen worden vaak aan de kant geschoven door slechte schoolresultaten, concentratie- en begripsproblemen. Ook worden ze in onze collectieve verbeelding bestempeld als domme of luie kinderen.
Schoolproblemen worden veroorzaakt door verschillende factoren. Denk daarbij aan: beperkte intellectuele capaciteiten, een ongunstige familie en sociale omgeving, emotionele shock (geweld, overlijden, enz.) of leerstoornissen, bekend als “ dys problemen“.
Deze stoornissen zijn langdurige min of meer ernstige disfuncties van de cognitieve functies van de hersenen met betrekking tot taal, schrijven, rekenen, gebaren en aandacht.
Over het algemeen worden deze aandoeningen voor het eerst op de basisschool vastgesteld. Sommige symptomen kunnen bij dyspraxie of dysfasie zelfs al op de leeftijd van drie jaar worden gedetecteerd.
Ouders zijn van “dys”-kinderen blijkt in de praktijk een echte hindernisbaan te zijn. Of het nu op administratief niveau is of op schoolniveau met de leerkrachten, de problemen zijn talrijk en de ouders worstelen om antwoorden te vinden.
Wat zijn de verschillende leerstoornissen?
Er zijn 6 leerstoornissen. Hoe kun je ze te herkennen?
Dyslexie: moeilijkheden bij het leren schrijven en lezen
Een dyslectisch persoon leest langzaam en maakt fouten tijdens het lezen. Ze heeft moeite om te begrijpen wat ze voorleest, maar aan de andere kant begrijpt ze alles perfect als iemand anders haar voorleest. Vaak zien en schrijven dyslectici letters ondersteboven of achterstevoren.
Dysgrafie: moeilijkheden bij het organiseren en leren schrijven
Dit betreft de organisatie en coördinatie van het schrijven. Kinderen met dysgrafie hebben moeite met schrijven en moeten een grote cognitieve inspanning leveren. Maar het resultaat zijn vaak slecht gevormde en vaak onleesbare letters. Er is geen respect voor ruimte en lijnen en het is moeilijk te herlezen.
Dysorthografie: moeilijkheden bij het leren en eigen maken van spelling
Met dysorthografie heeft een leerling heeft moeite met het begrijpen en toepassen van spellingregels. Een kind met dysorthografie verdeelt woorden en lettergrepen op een anarchistische manier. Hij of zij ervaart bijvoorbeeld moeilijkheden voor de vervoeging van het voltooid deelwoord.
Dyscalculie: moeite met leren rekenen
Kinderen met dyscalculatie vinden tellen en optellen erg moeilijk. Hij of zij zal moeite hebben om getallen feiten, zoals vermenigvuldiging, te onthouden. Hoofdrekenen en schriftelijke berekeningen zijn zeer moeilijke oefeningen om te volbrengen met dyscalculatie. Ook is het moeilijk hoeveelheden in te schatten, net als ruimte en duur.
Dysfasie: primaire ontwikkelingsstoornis van orale expressie
Moeite om zich mondeling uit te drukken is de essentie van dysfasie. Kinderen gebruiken dan zeer korte zinnen, in telegrafische stijl en zijn moeilijk te begrijpen. Communicatieve moeilijkheden uiten zich bij een kind met dysfasie in de vorm dat hij of zij weinig spreekt en drukt zijn of haar gevoelens zelden uit.
Dyspraxie: verminderde coördinatie van gebaren
Je merkt dyspraxie bij een kind in het uitvoeren van dagelijkse activiteiten, zoals aankleden of veters strikken. Onhandigheid, veelvuldig vallen, gebrek aan interesse in bouwspelletjes. Deze kinderen hebben vaak ook grote moeite met tekenen en knippen.
Wat is ADD?
ADD is een oude diagnose, die tegenwoordig niet meer wordt gegeven. De afkorting staat voor Attention Deficit Disorder. Het werd gezien als een stoornis waarbij mensen problemen hadden met aandacht en concentratie. Je kunt de naam ADD nog wel regelmatig tegenkomen. Tegenwoordig is deze stoornis officieel een onderdeel binnen de diagnose ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder). De precieze naam is ADHD-I. De I staat voor inattentive, dit betekent onoplettend.
ADHD-I: Mensen met ADD of ADHD-I hebben in wezen een concentratieprobleem en blijven erg onoplettend. Vaak lukt het niet de opdracht waar ze aan begonnen zijn af te maken. Ze volgen de instructies niet op en worden gemakkelijk afgeleid door de elementen om hen heen.
In het geval van ADHD merkten we vaak een sterke opwinding. Het hyperactieve kind friemelt veel, blijft niet op zijn plaats zitten. Impulsief beantwoordt hij een vraag nog voordat deze volledig is gesteld en onderbreekt hij vaak anderen.
Wat kun je doen als jouw kind een leerstoornis heeft?
- Snel actie ondernemen
Allereerst moet je begrijpen dat deze aandoeningen van neurologische en genetische oorsprong zijn. Het zijn geen ziekten en deze aandoeningen hebben niets met intelligentie te maken. Het is een disfunctie van de hersenen in relatie tot de waarneming van bepaalde elementen van het dagelijks leven.
Het is een blijvend fenomeen waarvoor er geen oplossing is. Mensen met deze aandoeningen kunnen echter heel goed een bijna normaal leven en scholing hebben. Hoe eerder er voor het kind wordt gezorgd, des te beter zal hij erin slagen zijn moeilijkheden te overwinnen.
Als je bij jouw zoon of dochter één of meerdere symptomen opmerkt, is het belangrijk snel een verwijzing naar een specialist. Je kunt daarbij denken aan een logopedist, een psycholoog of een ergotherapeut.
Zowel ouders als kinderen geven aan dat het een enorme opluchting is als de diagnose eenmaal is gesteld. Eindelijk is er erkenning, dat noch het kind, noch zijn karakter in twijfel worden getrokken en weten ze dat deze specialisten oplossingen kunnen bieden om de leeromstandigheden te verbeteren. Dat geeft rust en houvast.
- Gebruik de juiste methoden om jouw kind te helpen
Kinderen met ‘dys’-stoornissen zijn gewoon anders en hebben andere manieren van leren nodig dan traditionele manieren. Deze leerlingen hebben meer tijd nodig dan anderen voor lessen in de klas of tijdens een examen.
Het is essentieel dat ze dezelfde zin of hetzelfde gebaar meerdere keren herhalen om te kunnen lezen, de woorden te onthouden of de beweging onder de knie te krijgen.
Regelmatige follow-up met de logopedist of ergotherapeut wordt aanbevolen. Een gedifferentieerde pedagogiek kan worden aanbevolen, maar helaas is deze methode niet op alle scholen toepasbaar, vooral niet in middelbare scholen.
- Krijg hulp van een privéleraar
Het is waar dat leerstoornissen pas sinds een paar jaar worden erkend. Tegen het einde van de jaren negentig werd gespecialiseerd onderwijs aangeboden om deze leerlingen met academische moeilijkheden te ondersteunen.
Momenteel is er een groeiend aantal gespecialiseerde leraren om leerlingen met “dys”-stoornissen te helpen. Een privéleraar kan jouw kind de nodige hulpmiddelen geven om zijn leermoeilijkheden te overwinnen.
Je vindt op Apprentus leraren die gespecialiseerd zijn in leerstoornissen en die ervaring hebben met dyslectische, dyscalculie kinderen, enz.
Vroegtijdige behandeling helpt schooluitval te voorkomen. Het is moeilijker, maar niet onmogelijk, voor tieners op de middelbare school om een inhaal methode toe te passen.
